Vanille is een smaakstof afkomstig uit de vruchten van de klimorchidee van het geslacht Vanilla. Vanille is een specerij omdat dit groeit in een land met een (sub) tropisch klimaat. Oorspronkelijk komt de Vanilla klimorchidee uit Mexico. Maar vandaag de dag wordt die overal tussen de keerkringen geproduceerd.
In het westen wordt vanille vooral gebruikt in desserts, taarten, koekjes en chocolade. Maar dit specerij zit bijvoorbeeld ook in Coca Cola.
Ontstaan
Hiernaast zie je een afbeelding met daarop de bloemen van de Vanilla klimorchidee. In Mexico waar deze plant oorspronkelijk vandaan komt worden deze bloemen bestoven door een bij (Melipona beecheii) en soms door een kolibrie.
In de teeltgebieden buiten Mexico moeten alle bloemen tijdens hun 24 uur durende bloeiperiode met de hand bestoven worden. Anders verwelken de bloemen en vallen ze op de grond zonder vruchten te produceren.
Wanneer de bestuiving succesvol is, ontwikkelt zich een vrucht die lijkt op een groene boon. Deze boon kan wel 25 centimeter groot worden en is gevuld met duizenden miniscule zwarte zaden. Deze vruchten moeten tot wel 9 maanden aan de plant rijpen.
Wanneer ze uiteindelijk geoogst worden zijn ze nog steeds gedeeltelijk tot volledig groen en hebben ze nog geen aroma of geur. Die ontwikkelen ze pas tijdens het lange uithardings- en droogproces.
Het volledig teeltproces van vanillestokjes dat bestaat uit negen stappen vindt u hier.
Vanille producten
Vanille stokjes
Een vanillestokje is de uitgeharde en gedroogde vanilleboon. Dit is dan ook de natuurlijkste vorm.
Wanneer je met vanillestokjes gaat koken dan kun je het stokje zelf in een vloeistof leggen en meekoken. Wanneer het een tijdje gesudderd heeft dan haal je het stokje er uit en dan heeft de vloeistof de vanillesmaak te pakken.
Maar wil je een uitgesproken vanillesmaak? Dan kun je dit bereiken door de vanillestok open te snijden en het vanillemerg eruit te schrapen. Zo zie je in sommige desserts kleine zwarte stipjes zitten. Dit zijn dan waarschijnlijk zwarte zaadjes van de vanille.
Vanille-extract versus vanillearoma
Vanille-extract is een smaakmaker die gemaakt wordt met het vanillestokje als basis. Het zijn als het ware vanillestokjes die hun smaak hebben afgegeven aan een alcoholische vloeistof.
Vanillearoma wordt ook wel vanille-essence of -smaakstof genoemd, is een kunstmatige en vloeibare smaakmaker. De smaak van de vanille wordt hier chemisch nagebootst. Het voordeel van deze kunstmatige smaakmaker is dat het veel goedkoper is om deze te produceren. En dit zorgt ervoor dat dit de variant is die je het meest in de supermarkt ziet liggen.
Vanillepasta
Ook de vanillepasta is gemaakt van echte vanille. Je kunt de vanillepasta zijn als een vanille-extract dat verrijkt is met het merg uit de vanillestokjes. Wanneer je vanillepasta gebruikt zie je ook echt het vanille-merg terug. Dit zijn de kleine zwarte stipjes die je dan in je gerecht ziet.
Vanillesuiker versus Vanillinesuiker
Vanillesuiker is suiker die zijn smaak gekregen heeft door lange tijd samen met vanillestokjes vertoefd te hebben.
Je vindt het recept om vanillesuiker te maken hier op mijn blog.
Vanillinesuiker daarentegen is suiker die op smaak gebracht is met een kunstmatig vanillearoma. Dit zit in de zakjes vanillesuiker die je in de supermarkt koopt. Bij gerechten staat er vaak 1 zakje vanillesuiker. Dit zou eigenlijk 1 zakje vanillinesuiker moeten zijn.
Ik moet wel zeggen dat als je vaak vanillesuiker nodig hebt je dit best zelf maakt. Het is dan waarschijnlijk nog goedkoper dan de zakjes vanillinesuiker die je anders in de supermarkt koopt. Wanneer er in een recept over vanillesuiker gesproken wordt, kun je daarvoor een van deze suikers gebruiken. De hoeveelheden blijven in beide gevallen hetzelfde.
Recepten met vanille
Weetjes
- Vanille is na saffraan het duurste specerij.
- Madagaskar is de grootste producent van vanille. (meer dan 5 ton per jaar)
- Coca cola is de grootste afnemer van vanille
Smaakcombinaties
Vanille is een smaak die we erg gewoon zijn. Hij zit echt in heel wat gerechten, dranken en producten die we dagdagelijks gebruiken. Maar we kunnen wel stellen dat de smaak mooi aansluit of combineert met:
- Room,
- chocolade,
- koffie,
- kreeft,
- ei,
- bosbes,
- framboos
- perzik
- braam,
- rabarber,
- citroen
- suiker (versterkt de vanillesmaak)